حجاب : بنا بر دیدگاه رایج، زنان مسلمان در عصر پیامبر اسلام نوعاً حد پوشش مو و گردن و دست و پا را رعایت میکردند. اینگونه پوشش در ادیان ابراهیمی قبلی نیز پوشش پسندیده بوده و اسلام در همان مسیر حرکت کردهاست.
از دیدگاه فقها حجاب یکی از احکام اسلامی است و اصطلاحاً عبارت است از پوشاندن ضروری مو و سایر اعضای بدن به جز صورت و دو دست (و گاهی دو پا) توسط زنان مسلمان (تنها در صورتی که کنیز نباشند)، در برابر مردانی که طبق شریعت اسلامی نامحرم شمرده میشوند.
انواع حجاب
: حجاب چشم:
چشم دیدبان دل است، او از صحنههای اطراف خود فیلم برداری میکند و به دل میفرستد، دل روی آن تصاویر تمرکز کرده و حالات مختلف به خود میگیرد، اگر صحنههای تحریک کننده و شهوانی به سمت دل فرستاده شود او نیز برای رسیدن به آن صحنه تمام بدن را بسیج میکند و عقل انسان را نیز خاموش کرده و جلوی فعالیت هشدار دهنده او را میگیرد، و انسان را به گناهان بزرگ میکشاند، به خاطر همین مساله مهم است که خداوند زنان و مردان را به حجاب چشم دستور داده و در قرآن مجید میفرماید:
قُلْ لِلْمُؤْمِنینَ یَغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ وَ...وَ قُلْ لِلْمُؤْمِناتِ یَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصارِهِنَّ..[نور30.31] به مردان مؤمن بگو چشمهاى خود را از نگاه به نامحرمان فروگیرند،..و به زنان با ایمان بگو چشمهاى خود را از نگاه هوس آلود فرو گیرند.
آیه فوق نمىگوید مؤمنان باید چشمهاشان را فرو بندند، بلکه مىگوید باید نگاه خود را کم و کوتاه کنند، و این تعبیر لطیفى است به این منظور که اگر انسان به راستى هنگامى که با زن نامحرمى روبرو مىشود بخواهد چشم خود را به کلى ببندد ادامه راه رفتن و مانند آن براى او ممکن نیست، اما اگر نگاه را از صورت و اندام او بر گیرد و چشم خود را پائین اندازد گویى از نگاه خویش کاسته است و آن صحنهاى را که ممنوع است از منطقه دید خود به کلى حذف کرده. که این عمل باعث میشود قلبش از تیر رس افکار شیطانی نجات پیدا کند همان گونه که رسول خدا میفرماید:
نگاه به نامحرم یکی از تیرهای زهر آلود شیطان است، هر کس از ترس خدا آن را ترک کند، خداوند ایمانی به او عطا فرماید که شیرینی آن را در دل خویش بیابد
: حجاب راه رفتن:
نوع راه رفتن بسیار مهم است، برخی با حالت غرور روی زمین راه میروند، برخی با حالت تواضع، و برخی با ناز و کرشمه و تحریک کننده قدم بر میدارند، لذا دین مبین اسلام که به سلامت روحی و روانی جامعه اهمیت ویژهای قائل است به زنان توصیه میکند از امورى که آتش شهوت را در دل مردان شعله ور میسازد و ممکن است منتهى به انحراف از جاده عفت شود، آن چنان دقیق و سختگیر باشند که حتى از رساندن صداى خلخالى را که در پاى دارند به گوش مردان بیگانه خود دارى کنند
3: حجاب در گفتار و صدا:
تن صدای انسان در حالتهای مختلف آثار متفاوتی دارد، گاهی اوقات تن صدا باعث به خشم آمدن طرف مقابل میشود، گاهی باعث آرامش یافتن او میشود و گاهی نیز میتواند قوای جنسی او را تحریک نموده و او را شهوانی کند، در این میان تن صدای زنان در تحریک کردن مخاطبان نقش بیشتری دارد، به طوری که با کوچکترین تغییر در نوع حرف زدن افکار شیطانی به ذهن مخاطب هجوم آورده و او را به سمت شهوترانی با صاحب صدا میکشاند، خداوند به این نکته حساس و ظریف نیز توجه داشته و به زنان سفارش کرده مواظب تن صدای خود باشند و میفرماید:
فَلا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَیَطْمَعَ الَّذی فی قَلْبِهِ مَرَضٌ وَ قُلْنَ قَوْلاً مَعْرُوفاً [احزاب/32] پس به گونهاى هوسانگیز سخن نگویید که بیماردلان در شما طمع کنند، و سخن شایسته بگویید.
حجاب در آرایش و استعمال عطر:
خداوند زیبا است و زیبایی را دوست دارد، خداوند دوست دارد بندگانش لباسهای زیبا پوشیده و خود را آرایش کنند، ولی آرایش و زینت کردن اگر در حضور نامحرمان باشد مورد نهی الهی واقع شده است، زنان حق ندارند خود را آرایش کرده و با لباسهای تحریک کننده در بین نامحرمان راه بروند، بلکه اگر میخواهند خود را آرایش کنند باید فقط برای شوهرشان باشد و هنگام خروج از منزل آن آرایش را پاک کرده و یا از دید نامحرمان بپوشانند، و اگر کسی این قانون را رعایت نکند و خود را برای نامحرمان آرایش کند به عذاب الهی گرفتار خواهد شد، رسول خدا میفرماید:
هر گاه زنی در حالی که آرایش کرده و معطر است از خانهاش خارج شود و همسرش از این عمل او خشنود باشد برای آن همسر برابر هر قدمی که آن زن برمیدارد خانهای از آتش ساخته میشود
زنان میتوانند برای همسرشان از بهترین عطرها استفاده کنند و همچنین برای جلسات زنانه که خالی از نامحرمان است از عطر استفاده کنند اما هنگامی که میخواهند در کوچه و بازار از بین نامحرمان عبور کنند نباید از عطر استفاده کنند و این به معنای این نیست که زن با بوی بد در خیابان ظاهر بشود بلکه میتواند بدون بو باشد، یعنی نه بوی عطر و نه بوی عرق بلکه با بوی معمولی خودش که هیچ گونه شامهای را به خودش جلب نمیکند، و اگر زنی خود را معطر کرده و از خانه خارج شود به عذاب گرفتار خواهد شد، امام صادق (علیهالسلام) میفرماید:
هر زنی که خود را معطر و خوشبو کند و از خانهاش خارج شود، مورد لعنت خدا و فرشتگان است تا زمانی که به خانهاش برگردد
حجاب در مصافحه:
دست دادن با یکدیگر از مواردی است که گرمای محبت را به یکدیگر منتقل میکند و کینه و دشمنی را از بین میبرد و در دین هم مورد تایید قرار گرفته است و رسول خدا میفرماید:
مصافحه کنید و دست دهید، چرا که آن، کینه و کدورت را میزداید
اما در این میان باید رعایت محرم و نامحرم بشود، یعنی دست دادنی ثواب دارد و مورد سفارش است که بین هم جنس باشد و اگر شخصی میخواهد با جنس مخالف دست بدهد باید با او محرم باشد، مصافحه و دست دادن با نامحرمان از گناهان بسیار بزرگ است که هر کس باید در این مورد حجاب داشته باشد و از آن خود داری کند، رسول خدا میفرماید:
کسی که با زنی نامحرم دست دهد، در روز قیامت با غل و زنجیر آورده و دستور داده میشود که به دوزخ افکنده شود
حجاب در شوخی و مزاح با نامحرم>
حسن خلق اقتضا میکند که انسان با اطرافیان خود شوخ طبعی و مزاج داشته باشد و سعی کند همیشه با کلمات و حرکات زیبا و خارج از سبکی، گل لبخند را بر لبان آنان بنشاند و شوخ طبعی را در وجود خود پرورش دهد، امام صادق (علیهالسلام) به یکى از یاران خود فرمود:
«چگونه شما با یکدیگر شوخى مىکنید؟ او پاسخ گفت: بسیار کم. امام فرمود: این کار را نکنید و مزاح را ترک نگویید؛ زیرا مزاح شاخهاى از حسن خلق است، و به وسیله آن شادى در دل برادر مؤمن خود وارد مىکنى و پیامبر (صلىاللهعلیهوآله) با افرادى شوخى مىکرد، تا آنها را خوشحال کند
باقری / یازدهم صنایع شیمیایی/ هنرستان کار آفرین